Soru: Sahur yapmanın hükmü nedir? Sahura kalkmak oruç niyeti yerine geçer mi?

FETVA

Hanefi mezhebine göre oruç için sahur yapmak müstehaptır.[1] Nitekim Allah Rasûlü ﷺ “Sahur yapınız. Zira sahurda bereket vardır.”[2], “Sahur yapmak berekettir. Bir yudum su içecek dahi olsanız sahuru terk etmeyiniz. Zira Allah Teâla ve melekleri sahur yapanlara salat ederler.”[3] Buyurarak ümmetini sahur yapmaya teşvik etmektedir. Ayrıca kişi sahur yaparak oruç ibadeti için güç kazanır. Ancak oruçtaki açlığı derinden yaşama ve şehveti kırma hikmetini yakalama adına sahurda çok yemek doğru değildir.[4] Bununla birlikte sahuru son vaktinde yapmak da müstahaptır.[5] Nitekim Allah Rasûlu ﷺ şöyle buyurmaktadır: “İftarı acele yapmak, sahuru tehir etmek ve kişinin namazda(teşehhütte) parmağıyla işaret yapması peygamberliğin yetmiş cüzünden bir cüzdür.”[6] Ancak oruçta şüphe oluşmaması için imsağın çıktığı vakte kadar yemeyip öncesinde yemeyi bırakmak gerekir.[7] Nitekim imsağın çıkıp çıkmadığı noktasında şüphe oluşacak vakte kadar sahuru tehir etmek mekruhtur.[8]

Müslümanın oruç tutmak için sahura kalkması içinde oruç niyetini de barındırır. Bu sebeple fukaha sahura kalkmayı niyet olarak kabul etmiştir. Zira niyet kişinin kalbinden eda edeceği ibadeti geçirmesi olduğundan ve Müslümanın sahur yapması da içinde bu niyeti barındırdığından sahur niyet yerine geçer. Ancak kişi oruç tutmama niyetiyle sahur yapsa bununla oruca niyet etmiş olmaz.[9]

[1] Ahmed b. Muhammed b. İsmâîl ed-Dûkātî et-Tahtâvî, Ḥâşiye ʿalâ Merâḳı’l-felâḥ (İstanbul: Daru’l-Hanefiyye, 2018), 2/567.

[2] Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc b. Müslim, el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ (Beyrut: Dâru’l-Ma’rife, 2009), “Sıyâm”, 45.

[3] Ebû Abdillâh Ahmed b. Muhammed b. Hanbel eş-Şeybânî Ahmed b. Hanbel, Müsned-i Ahmed (Beyrut: Müessesetü’r-Risale, 2001), 17/150.

[4] et-Tahtâvî, Ḥâşiye ʿalâ Merâḳı’l-felâḥ, 2/567.

[5] Ebü’l-Hasen Burhânüddîn Alî b. Ebî Bekr b. Abdilcelîl el-Fergānî el-Mergīnânî, el-Hidâye şerhu bidâyeti’l-mübtedî (Karaçi,: el-Büşra, 2021), 1/357.

[6] Ebû Bekr Abdürrezzâk b. Hemmâm b. Nâfi‘ es-San‘ânî el-Himyerî, el-Musannef (Dâru’t-Te’sîl, 2013), 4/523.

[7] el-Mergīnânî, el-Hidâye şerhu bidâyeti’l-mübtedî, 1/357.

[8] et-Tahtâvî, Ḥâşiye ʿalâ Merâḳı’l-felâḥ, 2/567.

[9] Heyet, el-Fetâva’l-Hindiyye (Beyrut: Dâru’l-Fikr, 2014), 1/257-58.