Soru: Bir kurbanlık hayvana en fazla kaç kişi ortak olabilir?

FETVA

                Kurbanda esas olan boğazlama yoluyla hayvanın kanını akıtmaktır.^[1] Kan akıtmak ise bölünebilecek bir ameliye olmadığından dolayı ortak olarak yapılması mümkün değildir. Kıyasa/genel kurala göre büyükbaş hayvan dahi olsa kurbanda ortaklık caiz değildir. Ancak Allah Rasulü’nün ﷺ büyükbaş hayvanda yedi kişinin ortak olmasına müsaade etmesinden^[2] hareketle kıyas terkedilmiş ve hadis-i şerifle istihsan yapılarak büyükbaş hayvanda ortaklığın caiz olduğu ifade edilmiştir.^[3] Buna göre küçükbaş hayvanda ortaklık caiz olmadığından onu sadece bir kişi kesebilir. Büyükbaş hayvanda ise en fazla yedi kişi olmakla birlikle yediden daha az kişi de ortak olabilir.[4] Şafiî fukahası, bu hususta Hanefilere muvafakat etmekle birlikte kurbanı kesenin birden fazla kişiyi sevaba ortak edebileceğini ifade etmektedir.[5]

[1] Muhammed Emin İbn Abidin, Raddu’l-Muhtâr ala’d-Durri’l-Muhtâr (Beyrut: Dâru’l-Marife, 2015), 9/527.

[2] Müslim, Hac, 16. (Hadis No: 1213)

[3] Alâuddîn Ebu Bekir b. Mes’ûd el-Kâsânî, Bedâiu’s-Sanâi’ fi Tertîbi’ş-Şerâi’ (Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1986), 5/70.

[4] Burhanuddîn el-Merğînânî, el-Hidâye Şerhu Bidâyeti’l-Mübtedî (Karaçî: Mektebtu’l-Büşrâ, 2021), 4/81.

[5] Bkz. Şemsuddîn Muhammed b. Muhammed el-Hatîb eş-Şirbînî, Muğni’l-Muhtac ilâ Marifeti Meâni Elfâzi’l-Minhâc (Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1994), 6/126.