Soru: Kadının hayız olduğu dönemlerde eşlerin cinsel yaklaşımlarında ölçü nasıl olmalıdır?
FETVA
Allah ﷻ, aile müessesesine ayrı bir önem atfetmiş ve eşler arasındaki muhabbet ve rahmeti kendi varlığına bir delil olarak göstermiştir.[1] İnsanlık tarihinin en kadim müessesi olan aileyi muhafaza edebilmenin yolu ise eşler arasında muhabbet tesis etmek ve bunu muhafaza etmektir. Bu yüzden eşler arasındaki ilişkide asıl olan -hakkında özel bir yasak yoksa- muhabbeti sağlayacak, eşleri birbirine bağlayacak ve onların dışarıya rağbetini engelleyecek hususların teşvik edilmesidir. Ancak Allah ﷻ:
﴿وَیَسۡـَٔلُونَكَ عَنِ ٱلۡمَحِیضِۖ قُلۡ هُوَ أَذࣰى فَٱعۡتَزِلُوا۟ ٱلنِّسَاۤءَ فِی ٱلۡمَحِیضِ وَلَا تَقۡرَبُوهُنَّ حَتَّىٰ یَطۡهُرۡنَ﴾
‘‘Sana kadınların âdet dönemi hakkında soru soruyorlar. De ki: O sıkıntılı bir haldir. Bu sebeple âdet günlerinde kadınlardan ayrı durun, temizlenmedikçe onlarla cinsel ilişkide bulunmayın.’’[2]
buyurarak kadının hayızlı olduğu dönemlerde eşinin onunla cinsel ilişkiye girmesini yasaklamıştır. Müfessirlerin de belirttiği gibi ‘‘Kadınlardan ayrı durun’’ ifadesinden murad “Cima etmekten uzak durun.” şeklindedir.[3]
Hayzın hükümleri bağlamında mübaşereti de (eşler arasındaki cinsi münasebet) ele alan fakihler, özel hallerde karı-koca ilişkisini üç kısımda incelemiştir:
- İcmâ İle Haram Olan İlişki
Hayız dönemlerinde eşlerin mutad yoldan (fercden) cinsi münasebette bulunmasının haramlığı yukarıda zikrettiğimiz ayet-i kerime ile sabit olup, bu hususta icmâ vardır.[4]
- İcmâ İle Helal Olan İlişki
İmam Buharî’nin rivayet ettiği bir hadiste Hz. Aişe (r.a) annemiz şöyle buyurmuştur: ‘‘Allah Rasulü’nün ﷺ hanımlarından biri hayızlı olduğunda ve Rasulullah ﷺ ondan istifade etmek istediğinde bir peştamal giymesini emreder daha sonra mübaşerette bulunurdu.’’[5] Buna göre hayız halinde iken eşlerin göbek deliği ve diz kapağı arası dışındaki yerlerden istifade etmesi caizdir. Göbek ve diz kapağı dışındaki yerlerden de istifade edilemeyeceğine dair bazı görüşler olsa da bunlar zayıf ve şaz görüşler olup merduttur; icmâya zarar vermez.[6]
Peştamalın üzerinden dokunmak gibi farklı şekillerde göbek ve diz kapağı arasındaki bölgeden istifade etmek ise caizdir.[7]
- İhtilaflı Olan İlişki
Fukaha, ferçten ve arkadan kaçınmak şartıyla göbek ve diz kapağı arasındaki bölgelerden istifade etmenin cevazı hususunda ihtilaf etmiştir. İmam Ebu Hanîfe, İmam Ebu Yusuf[8] ve İmam Malik’e[9] göre böyle bir yaklaşım haramdır. Şafiî mezhebinde sahih olan görüş de budur.[10]
İmam Muhammed ise dübür ve kanın mahreci olan fercden sakınıldığı müddetçe her türlü münasebetin caiz olduğunu söylemiştir.[11] Bu görüş sahiplerinin delili Efendimiz’in ﷺ ‘‘Cimâ dışında her şeyi yapabilirsiniz’’[12] ifadesidir. Fukaha, Hz. Aişe annemizden rivayet olunan hayızlı kadına peştamal bağlanmasını emrettiğine dair ifadeyi ise istihbâba hamletmiştir. Aynî, bu görüşün delilinin diğerlerinden daha kuvvetli olduğunu söylemişse de[13] cumhurun görüşü fetva için daha uygun görülmüştür.[14]
[1] Rum, 21.
[2] Bakara, 222.
[3] Ebu’l-Berekât Abdullah b. Ahmed b. Mahmud en-Nesefî, Medâriku’t-Tenzîl ve Hakâiku’t-Te’vîl (Beyrut: Dâru’l-Kelimi’t-Tayyib, 1998), 1/185.
[4] Bkz. Zeynuddin İbn Nüceym, el-Bahru’r-Râik Şerhu Kenzi’d-Dakâik (Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 2013), 1/342.
[5] Bkz. Buhari, Hayız, 5 (Hadis No: 302).
[6] Bkz. Bedruddîn el-Aynî, Umdetu’l-Kârî Şerhu Sahîhi’l-Buhârî (Kâhire: Dâru’s-Sehhâr, 2012), 3/569.
[7] Muhammed Emin İbn Abidin, Raddu’l-Muhtâr ala’d-Durri’l-Muhtâr (Beyrut: Dâru’l-Marife, 2015), 1/534.
[8] Zeynuddin İbn Nüceym, el-Bahru’r-Râik Şerhu Kenzi’d-Dakâik, 1/343.
[9] Ebû Abdillâh Muhammed b. Muhammed b. Abdirrahmân el-Mâlikî el-Mağribî (el-Hattâb), Mevâhibu’l-Celîl fi Şerhi Muhtasari’ş-Şeyh Halîl (Nuakşot: Dâru’r-Ravzân, 2013), 1/570.
[10] Ebu Zekeriyya Muhyiddîn b. Şeref en-Nevevî, el-Mecmû’ Şerhu’l-Mühezzeb (Beyrut: el-Mektebetu’l-Asriyye, 2014), 2/205-206.
[11] Zeynuddin İbn Nüceym, el-Bahru’r-Râik Şerhu Kenzi’d-Dakâik, 1/343.
[12] Bkz. Müslim, Hayız, 16 (Hadis No: 694).
[13] Bkz. Bedruddîn el-Aynî, Umdetu’l-Kârî Şerhu Sahîhi’l-Buhârî, 3/569.
[14] Zeynuddin İbn Nüceym, el-Bahru’r-Râik Şerhu Kenzi’d-Dakâik, 1/343.
